اثرات محافظت عصاره میوه گیاه زغال اخته بر روی سمیت کلیوی ناشی از تزریق ccl4 در موش صحرائی نر

تحقیقات متعددی نشان داده است که تتراکلریدکربن (ccl4) یک محلول بی رنگ، شفاف، فرار، سنگین و غیر قابل اشتعال است که سبب ایجاد رادیکال های آزاد در بسیاری از بافت ها از جمله کلیه شده و باعث آسیب کلیوی می گردد. مشخص شده است که تشکیل رادیکال های آزاد تری کلرومتیل (ccl3) و cl در نتیجه تبدیلات متابولیکی توسط سیتوکروم p450 بافتی می باشد که این رادیکال ها آغاز کننده واکنش پراکسیداسیون لیپیدی در بافت ها هستند. مطالعات همچنین نشان داده است که عصاره های کاملاً طبیعی شامل موادی همچون آنتی اکسیدان ها می باشند که توان محافظت در برابر القای پراکسیداسیون لیپیدی را دارند. زغال اخته یک گیاه دارویی است که اشاره شده در سیستم پزشکی سنتی ایران برای درمان سنگ کلیه و نیز درمان عفونت های کلیه و مثانه استفاده می شده است. همچنین گزارش شده است که استفاده از این گیاه برای التهاب و آسیب های کلیوی مفید می باشد. بنابراین هدف از مطالعه حاضر، بررسی و ارزیابی اثرات محافظتی عصاره ی میوه ی گیاه زغال اخته بر سمیت ناشی از تتراکلریدکربن می باشد. 90 سر موش صحرایی نژاد ویستار (g 250-300) به 9 گروه (6=n) تقسیم شدند. 1-گروه کنترل؛ با آب و غذای معمولی تیمار شدند. 2-گروه حامل؛ 16 روز آب مقطر به صورت دهانی و در روز 16 ابتدا dmso/saline 10% به صورت خوراکی (گاواژ) و 1 ساعت بعد روغن زیتون 1ml/kg به صورت تزریق داخل صفاقی دریافت کردند. 3- گروه سمیت؛ 16 روز آب مقطر به صورت دهانی و در روز 16 تتراکلرید کربن 1ml/kg دریافت کردند. 5 و 4- گروه های پیش تیمار؛ به مدت 16 روز قبل از تزریق تتراکلریدکربن، عصاره گیاهی به ترتیب با دزهای، 300mg/kg و 700mg/kg به صورت گاواژ دریافت کردند. 7 و 6- گروه های پس تیمار؛ در ساعات 2، 4، 6، 12 و 24 ساعت بعد از تزریق تتراکلریدکربن؛ عصاره گیاهی را در همان دزهای فوق گاواژ دریافت کردند. 9 و 8- گروه های دارویی؛ 1 ساعت قبل و 1 ساعت بعد از تزریق ccl4، داروی sulforaphane را به مقدار 2.5mg/kg به صورت گاواژ دریافت کردند. 26 ساعت بعد از آخرین تزریق ccl4، خون گیری به عمل آمده و برای تهیه سرم، سانتریفوژ شد و برای تهیه هموژنات بافت کلیه و تهیه مقاطع بافتی؛ یکی از کلیه ها پس از جدا نمودن از بدن حیوان به 70?c- تا زمان هموژن کردن منتقل شد و کلیه دیگر جهت مطالعات بافتی به فرمالین 10% منتقل گردید. تزریق ccl4 به رت ها به طور معنی داری باعث افزایش سطح سرمی اوره، اسیدارویک و کراتینین نسبت به گروه کنترل شده؛ در حالی که سطح آلبومین و پروتئین تام سرمی را کاهش داده است. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی نیز در گروه ccl4 نسبت به گروه کنترل کاهش پیدا کرده است. همچنین تزریق تتراکلریدکربن باعث افزایش معنی دار سطح پراکسیداسیون لیپیدی نسبت به گروه کنترل شده است. این در حالی است که تیمار با عصاره ی میوه ی گیاه زغال اخته و داروی سولفورافان به طور معنی داری باعث برگشت تغییرات ذکر شده به حالت طبیعی گشته است. نتایج حاصل از مطالعه اخیر، توان آنتی اکسیدانی عصاره ی میوه ی گیاه زغال اخته را در برابر اثرات سمی ccl4 نشان می هد. عصاره ی میوه ی گیاه زغال اخته حاوی فلاونوئیدها و آنتی اکسیدان های مختلفی می باشد که احتمالاً مسئول اثرات محافظتی آن هستند.